Çörək Qoxusu

Orijinal hekayə — yalnız Səkinə Bilalova-ya aiddir✍🏻

Kəndin ən ucqar yerində, palçıq içində gizlənmiş bir daxmada, 9 yaşlı Əli anasıyla birgə yaşayırdı. O, heç vaxt oyuncaq görməmişdi, amma hər səhər oyananda samanla düzəltdiyi bir dovşanı qucaqlayardı. Qonşu uşaqları məktəbə gedərkən, Əli bostana, oradan da su yoluna qaçardı — çünki anası xəstə idi, atası isə çoxdan döyüşdən qayıtmamışdı.
Əli bilirdi ki, çörək almaq üçün evdə un yoxdur. Amma hər səhər kəndin sobaçı nənəsinin evindən yayılan isti çörək qoxusu ona həm ümid, həm aclıq hissi verirdi. Nənə Fatma onu bəzən çağırar, köhnə naxışlı nimçədə bir parça köhnə çörək uzadardı. Əli isə hər dəfə təşəkkür edib, “bir gün mən də sənə çörək verəcəm, nənə!” deyərdi.

Amma o gün gəldimi?
O qış çox sərt gəlmişdi. Qar kəndin üstünü ağ yorğan kimi örtmüş, daldalarda çoban itlərinin hürüşməsi belə səssizləşmişdi. Əli hər səhər yatağından qalxanda anasının üşüyən barmaqlarını ovuşdurar, sonra ocağın yanına keçib odun yandırmağa çalışardı. Əlinin ayaqları bəzən şaxtadan çatlayar, amma o ağlamazdı. Çünki o, anasının gözündəki ağrını görərdi — bir uşağın susqun fədakarlığı ilə.
Bir gün kəndə yad bir adam gəldi. Uzun paltosu, başında şapqası, əlində isə dəftəri vardı. İnsanlar deyirdi ki, hökumətdən gəlib, ailələri siyahıya alır. Əli də bu adamın ardınca getdi, çünki ümid edirdi — bəlkə bu adam anasına dərman, ona isə bir parça çörək gətirər.
Lakin yad adam evlərinə baxdı, anasının çarpayısını, köhnə yorğanı gördü. Qeydlərini yazdı və getdi. Əli arxasınca baxdı, yola amma o heç geri dönmədi..
O zaman anladı: bəzən böyük insanların dəftərlərində, kiçik insanların dərdi yerləşmir…
Axşam Fatma nənənin evindən yenə çörək qoxusu gəldi. Əli dar küçələrdən keçib nənənin qapısını döydü..,,
Fatma nənə bu dəfə ona çörək verməyib bir az gözlədi Əli isə susaraq, başını aşağı saldı.
Nənə titrəyən əlləri ilə Əlinin çiyninə toxundu.
– Sən bu gün çörək almağa gəlməmisən, eləmi, bala?
Əli başını tərpətdi. Boğazında düyün vardı:
– Mən sadəcə… qoxusunu duymaq istədim…
Fatma nənənin gözləri doldu. O anda sobanı açdı, içindəki Əli üçün saxladığı təzə çörəyi çıxarıb Əlinin balaca əllərinə qoydu. Qaynar idi. Amma Əli öz körpə əllərinin yanmasına fikir vermirdi çünkü xəstə anası və özü çox ac idi.
Əslində bu çörək yalnız yemək deyildi — bu, mərhəmətin, anlayışın, insanlığın çörəyi idi.
Sevinə -sevinə evə qayıdan Əli təlaşla ətiri hər yerə yayılan
çörəyi ortadan iki yerə bölüb bir parçasını anasının əlinə qoydu. Anası gülümsədi — ilk dəfə uzun zamandan
sonra….
Günlər keçdikcə Əli daha da böyüyürdü — yaşına görə yox, dərdlərinə görə….

Hər səhər anasının nəfəsi bir az da ağırlaşır, gözləri bir az daha sönük baxırdı. Lakin Əli ümidini itirməmişdi. Hər gün bir az daha çox odun toplayır, bəzən qonşulara yardım edib əvəzində bir parça quru meyvə, bəzən də bir az un alırdı.
Bir gün kəndə bir xəbər yayıldı: Yaxın bir kənddə yeni bir məktəb açılıb, kasıb uşaqları da qəbul edirlər. Əli bu xəbəri eşidəndə əvvəlcə sevinmək istədi, amma dərhal anasına tərəf baxaraq dərin düşüncələrə daldı çünkü anası çox xəstə indi onu tək buraxmaq… mümkünsüz idi.
Axşam anasına bu xəbəri danışdı. Anası uzun-uzun susdu. Sonra zəif səsi ilə dedi:
– Sən get, bala… Elim tutanda sənə çörək bişirərəm… Elim tutmayanda, dualarım sənə yetər.
Əli əvvəlcə getmək istəmədi. Amma anasının gözlərindəki qəribə bir parlaqlıq onu çaşdırdı — sanki o işıq “get” deyirdi, həm də “qal” deyirdi. Elə bir işıq idi ki, uşaq başa düşsə də, ürək inkar edirdi.
Səhəri gün Əli yola düşdü. Ayaqları palçığa batır, külək saçlarını qarışdırırdı. Amma içində nənə Fatmanın çörəyindən gələn o tanış qoxu vardı — o qoxu daha indi bir çörək yox, xatirə olmuşdu.
Aylar sonra Əli məktəbdə ən çalışqan şagirdlərdən biri oldu. Müəllimləri onu sevdi, ona kitablar bağışladılar. Əli axşamlar yata bilməyəndə köhnə bir dəftərə xatirələrini yazırdı:
“Anamın gözləri çörək kimi isti idi…”
“Fatma nənənin çörəyində duz yox idi, amma mərhəmət vardı…”
“Yad adamın dəftərində yerimiz yox idi, amma Tanrının dəftəri fərqlidir…”
Bir il sonra Əli kəndə qayıtdı. Anasının çarpayısı boş idi. Divarın üstündə bir dəsmal asılmışdı. Anası getmişdi. Amma onun yastığının altında bir parça kağız vardı. Əli onu açanda anasının xəttilə yazılmış bir cümləni oxudu:
“Sən heç vaxt çörək qoxusuna möhtac olmayasan, balam…”
Əli o gün çox ağladı. Anasına yardım edə bilmədiyi üçün özünü çox günahlandırdı. Qolu qanadı qırıldı sanki Bir anası var idi oda artıq getmişdi . Özünü toparlaması çox zaman aldı. Amma onun qarşısına qoyduğu məqsədi yerinə yetirməsi lazım idi . O, kəndin uşaqlarını yığıb var gücünü toplayıb soba tikmək üçün yer qazmağa başladı. Əli gecdə olsa öz məqsədinə çatır və sobada çörək bişirib bütün insanlara paylayır. Onun ilk bişirdiyi çörək isə Fatma nənənin evinə aparıldı…

Diqqət!!! Müəllif hüquqları qorunur © 2025
Qeyd: Bu hekayə yalnız Sekine Bilalovanın ideyasına uyğun olaraq yazılmış orijinal mətndir. Heç bir yerdə paylaşılmayıb, müəlliflik hüququ yalnız Səkinə Bilalova-ya aitdir.